دریاچه افسانه ای زریبار؛ شهری در دل آب
به گزارش وبلاگ پردازش هوشمند، بعضی آن را زربار می خوانند، عده ای آن را تالاب زروار و بعضی دیگر آن را دریاچه زریبار می دانند که به نظر می رسد نام ها بسته به گویش های مختلف، متفاوت شده اند و همگی یک معنا دارند چرا که واژه زری در گویش سورانی اربیلی به معنی دریا است و ترکیب آن با پسوند بار یا وار معنی دریاچه را می گیرد. پسوندی که در فارسی میانه (وار) و در پهلوی اشکانی (بار) بوده است.
نام این دریاچه زیبا هرچه که باشد، یکی از مهم ترین و بی نظیرترین جاذبه های طبیعی استان کردستان و غرب ایران محسوب می شود.
زریبار یک تالاب بین المللی است
زریبار در ارتفاع هزار و 285 متری از سطح دریا واقع شده است. این دریاچه حدود 5 کیلومتر طول و 1.6 کیلومتر عرض دارد و حداکثر عمق آن به 5.5 متر می رسد اگر چه حجم آب در فصول مختلف سال متفاوت است. این دریاچه آب شیرین، بخش اصلی آب خود را از چشمه های کف جوش دریاچه و باقی را از بارش های سالانه که حجم آن به 786 میلی متر در سال می رسد، تامین می نماید. این دریاچه آب شیرین که یکی از منحصربه فردترین ها در دنیا محسوب می شود، تمام شرایط یک تالاب بین المللی را دارد.
دریاچه ای در دل جنگل بلوط
زریبار پهناور به عنوان یک پدیده نادر زیست محیطی، از سویی با جنگل های بلوط ایرانی و بیشه زارهای انبوه و از طرف دیگر با کوه های زاگرس احاطه شده است. بخش زیادی از پوشش جنگل اطراف دریاچه را درختان بلوط ایرانی و باقی را درختان گلابی وحشی، زالزالک، بادام و ... شکل داده است. اغلب گیاهان این منطقه گیاهان شناور چون سراتوفیلیوم و سریوفیلیوم هستند. در کنار آنها گونه هایی از گیاهان از جمله نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت بند، پیچک ها، لویی و بزواش، جگن و نعناع در اطراف دریاچه روییده اند.
اینجا خانه لک لک هاست
زریبار خانه لک لک هاست.
همسایه های اهالی روستای زریبار، نه فقط انسان ها بلکه لک لک هایی هستند که سالیان سال در کنار روستاییان زندگی نموده اند و آنها را بخشی از اهالی زیستگاه خود می دانند. اینجا خبری از شکار و آزار پرندگان نیست. از نظر اهالی زریبار ساکنان اصلی اینجا، لک لک ها هستند و مردم روستا بیش از خود، به آنها بها می دهند. کسانی که به دریاچه زریبار سفر نموده اند، شاید بیش از هر چیز دیگری، مبهوت زیست مسالمت آمیز انسان ها و لک لک ها شده اند. علاوه بر لک لک ها، پرندگان دیگری نیز اینجا را خانه خود می دانند.
در حال حاضر بیش از 31 گونه پرنده بومی و مهاجر در دریاچه زندگی می نمایند که از این تعداد تقریباً 14 گونه بومی و مابقی انواع پرندگان مهاجرند. اردک سرحنایی و سرسبز، اگرتها، بوتیمار، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، کشیم، کاکائی ها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار، و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه از گونه های با اهمیت و ارزشمند این تالاب به شمار می آیند. زریبار همچنین زیستگاه آبزیان بومی و غیر بومی مختلفی از جمله سیاه ماهی، عروس ماهی، ماهی گامبوزیا، ماهی آمور سفید، انواع ماهی کپور، فیتوفاک و مارماهی است.
افسانه زریبار، حکایت دادخواهی است
دریاچه زریبار با افسانه های بسیاری گره خورده است. یکی از مشهورترین افسانه های این دریاچه به هزاران سال پیش باز می شود. زمانی که فرمانروایی ظالم در این منطقه حکمرانی می کرد و فریاد دادخواهی هیچ یک از اهالی شهر فیله قوس را نمی شنید. روزی درویشی رهگذر همراه همسر باردارش به شهر می آید و باج خواستار حاکم باعث مرگ همسر و فرزند او می شوند. درویش که از عدالت حاکم ناامید می شود، از پروردگار می خواهد تا دادخواه او باشد و تا اجرا نشدن عدالت، سر از سجده بر نمی دارد. روزی سواری بر شانه رهگذر می زند و از او می خواهد تا از سجده بلند شود. درویش در مقابل خود دریایی پهناور می بیند. شهر و اهالی همه در آب غرق می شوند و زریبار پدیدار می شود.
راه رسیدن به زریبار
برای رسیدن به دریاچه زریبار باید از جاده سنندج به مریوان بروید، شهری که فقط 3 کیلومتر با دریاچه فاصله دارد. این جاده که یکی از زیباترین جاده های ایران است، از میان دشت ها، جنگل های بلوط قدیمی و کوه های راکی عبور می نماید. بهترین زمان برای بازدید از دریاچه زریبار ماه در فصل بهار و تابستان است، با این حال دیدن دریاچه یخ زده در زمستان نیز یک تجربه شگفت انگیز است که دیدن آن خالی از لطف نیست.
منبع: گردشبان