اهداف دیدار کری با سلطان قابوس و ظریف چیست؟ - وبلاگ پردازش هوشمند

به گزارش وبلاگ پردازش هوشمند، خبرنگاران: آیا کری با درک تاثیر عمان در شکل گیری توافق ژنو، به دنبال جبران نشست مسقط 2 است؟

به گزارش وبلاگ پردازش هوشمند، وزیر امور خارجه آمریکا شب گذشته در مونیخ با سلطان قابوس به مدت 90 دقیقه دیدار کرد. تحولات امنیتی در فرانسه، و نشست آینده ایران و گروه 1+5، یکی از محورهای گفت وگوهای کری-قابوس در این دیدار بود. پس از این دیدار، کری به هند سفر می نماید و در بازگشت از این سفر کوتاه، به ژنو خواهد رفت تا با همتای ایرانی خود دیدار کند. این دیدار، برای 14 ژانویه یعنی 24 دیماه تدارک دیده شده است.

پرسش مهم در این زمینه، این است که آیا کری با درک تاثیر عمان در شکل گیری توافق ژنو، به دنبال جبران نشست مسقط 2 است؟

تلاقی دیدار با قابوس و ظریف، اهداف متقنی در رابطه با مذاکرات هسته ای دارد، هرچند برنامه آمریکا برای این دیدارها و آنچه این کشور درصدد تحقق آن و رایزنی در راستای آنها است، هنوز به صورت دقیق بیان نشده است.

کوشش کری آن هم درست یک روز قبل از شروع دور جدید مذاکرات هسته ای -که دومین دور گفتگوها در دوره تمدید 7 ماهه تلقی می گردد-، برای دیدار با ظریف، به معنای یک برنامه تعیین در طرف آمریکایی برای راهنمایی مذاکراتی است که 25 دیماه در ژنو شروع خواهد شد. اینکه آمریکا تغییراتی در راهبرد یا حتی تاکتیک خود انجام داده باشد، بعید به نظر می رسد. زیرا با روی کار آمدن کنگره جمهوریخواه در این کشور، فرصت یا توان دولت اوباما برای تغییرات رادیکال در حوزه سیاست هسته ای، حتی اگر هم مورد تمایل این دولت بوده باشد، به حداقل ممکن رسیده است. از این رو، هدف از این دیدارها نوعی کوشش دوجانبه برای تسریع در تحقق اهدافی به نظر می رسد که طرف آمریکایی میخواهد در مذاکرات رسمی بعد از 25 دیماه، طرف اصلی آن باشد.

اینکه در نشست آینده مذاکرات هسته ای تغییر محسوسی در محتوای گفتگوها یا توافق های مرتبط با برنامه مشترک جامع اقدام رخ دهد، بعید به نظر می رسد. زیرا طرف آمریکایی اکنون بیش از هر زمان دیگری با مضیقه زمانی روبروست تا ایران را قانع کند به محدودیت های مهمی در زمینه غنی سازی و آب سنگین تن دهد. البته بعضی کانون های فکری در ایران نیز تهدیدهای ناشی از کنگره جمهوریخواه را به مثابه فرصتی می دانند که ایران قبل از شروع روند عمل شدن تهدیدهای مذکور، به توافقی که بخشی از خواسته های ایران نیز در آن باشد، رضایت دهد. به اعتقاد این گروه، فشارهای آینده کنگره امکان چانه زنی ایران در عرصه دیپلماسی را بسیار کاهش خواهد داد ضمن اینکه تغییرات در اقتصاد انرژی نیز در این زمینه به صورت یک منبع همپوشان و کمکی به نفع غرب عمل می نماید.

بر اساس دیدگاه دیگری که نسبت به حفظ دستاوردهای هسته ای کشور به شدت حساسیت و تاکید دارد، غرب در هر شرایط زمانی، نیازمند توافق هسته ای است و صرف تغییرات در ارکان قدرت این کشور نمی تواند لزوم تعدیل در خطوط اصلی منافع ملی در عرصه دیپلماسی هسته ای را توجیه کند. بر این اساس، ایران باید مذاکرات را با توجه به معیارهای خود دنبال کند و اینکه طرف آمریکایی تا چه میزان نسبت به این معیارها، نزدیکی یا فاصله دارد، نباید اصولاً تاثیری بر طرف ایرانی و خط مشی کشور وارد آورد.

با این حال، مولفه تغییرات محیطی یکی از مسائل مهم در ارزیابی اثربخشی و تحقق پذیری منافع ملی و خط مشی های مبتنی بر آن محسوب می گردد. اما تغییرات حوزه اقتصاد انرژی از جمله تغییر در قیمت نفت، به خودی خود به عنوان یک مولفه درون مذاکرات هسته ای تلقی نمی گردد و از این رو، تغییر یا تعدیل در درون مایه راهبردها و خط مشی های هسته ای را ایجاب نخواهد کرد. ضمن اینکه مسائل مرتبط با قیمت نفت، ممکن است موقتی باشد و به هر حال، این مساله به خودی خود نمی تواند قبول محدودیت های بلندمدت در زمینه برنامه هسته ای را موجه جلوه دهد.

در هر حال، نباید انتظار داشت که کری در دیدار سلطان قابوس یا ظریف، خبر خوشی از تعدیل مواضع این کشور در رابطه با توافق جامع بدهد. بلکه به عکس، دولت اوباما اکنون در شرایط فشار داخل و خارج از دولت برای وادار کردن ایران به قبول محدودیت های عمده در زمینه هسته ای است. از همین روست که کنگره در همین هفته شروعین کار خود با حضور جمهوریخواهان، تهدیدهای متعددی را در زمینه کاهش ابتکار عمل اوباما در مذاکرات یا تحریم مشروط ایران مطرح نموده است. البته یکی از اهداف این صداهای تهدیدکننده، تاثیرگذاری بر اراده طرف ایرانی در حوزه مذاکرات و تغییر محاسبات و برآوردهای راهبردی ایران در قبل، حین و بعد از توافق جامع هسته ای است. نکته قابل توجه در رابطه با دیدارهای اخیر جان کری این است که ظاهراً دیدار با ظریف، بنا به درخواست طرف آمریکایی بوده است.

.