سیستم تعلیق خودرو چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است؟ - وبلاگ پردازش هوشمند

به گزارش وبلاگ پردازش هوشمند، آیا با سیستم تعلیق خودرو آشنایی دارید؟ سیستم تعلیق خودرو یکی از مهم ترین قسمت های یک اتومبیل است و در بحث ارزش خرید هر خودرو، امتیاز زیادی را به خود اختصاص می دهد. بسیار در محاوره از این سیستمی به نرمی کابین یاد می نمایند.

سیستم تعلیق ماشین تعریف معین و کارکرد خاصی دارد. در این مطلب به آنالیز اجزا و انواع سیستم تعلیق خودرو خواهیم پرداخت.

سیستم تعلیق خودرو چیست و چه وظایفی دارد؟

سیستم تعلیق خودرو در تعریفی ساده، همان سیستم فنربندی ماشین است؛ سیستمی که وظیفه جذب تکان ها و لرزش های ناشی از ناهمواری های خیابان را بر عهده دارد. در واقع با وجود سیستم تعلیق کارآمد، سرنشینان داخل کابین در آرامش کامل هستند.

اصلی ترین بخش های سیستم تعلیق ماشین شامل موارد زیر هستند که البته بخش های کوچک دیگری هم در این مجموعه وجود دارد:

• فنرها
• یاری فنرها
• چرخ ها
• ستون های نگهدارنده

با یاری سیستم تعلیق خودرو محورهای عقب و جلو و چرخ ها با شاسی خودرو مرتبط می گردد. وظیفه سیستم تعلیق گرفتن تکان ها و ضربه هایی است که بر اثر حرکت در جاده های مختلف به چرخ خودرو منتقل می گردد. علاوه بر این، سیستم تعلیق خودرو با ایجاد اصطکاک میان چرخ ها و سطح جاده، باعث عملکرد بهتر چرخ ها و کنترل بهتر خودرو می گردد؛ به همین علت در بحث تجربه رانندگی خودرو همیشه عملکرد سیستم تعلیق به دقت آنالیز می گردد.

در خودروهای تازه، سیستم تعلیق علاوه بر مواردی که گفتیم، با عملکرد صحیح خود باعث زیاد شدن عمر قطعات خودرو هم می گردد. در واقع، با گرفتن تکان ها و ضربه های وارد شده به خودرو، باعث کم شدن استهلاک قطعات می گردد. سیستم تعلیق با ایجاد تعادل در هنگام حرکت خودرو، مانع انحراف آن در هنگام حرکت به خصوص در جاده های پرپیچ و خم می گردد.

سیستم تعلیق خودرو

اجزای سیستم تعلیق خودرو چیست؟

سیستم تعلیق خودرو دارای اجزای مختلفی است که هرکدام با بر عهده گرفتن بخشی از کار، عملکرد سیستم تعلیق را بهتر خواهد نمود. درصورت کار نکردن هرکدام از این اجزا، نه تنها کار سیستم تعلیق با مشکل روبه رو خواهد شد، بلکه ممکن است فرمان پذیری و هندلینگ خودرو هم تحت تأثیر قرار بگیرد که نتیجه آن اشکال در سیستم ایمنی خودرو خواهد هم خواهد بود.

به طور کلی، در خودروهای مختلف، تمامی سیستم های تعلیق دارای چندین بخش ثابت هستند. اجزای سیستم تعلیق خودرو عبارتند از:

• فنرها
• یاری فنر یا دمپر
• میل رابط
• میل تعادل یا میل موج گیر
• سیبک
• بوش
• طبق
• استارت
• رینگ و لاستیک ها

علاوه بر این اجزا، قطعاتی مانند میله الصاقی، میله پن هارد، بازوی کنترل، بازوی خمیده، بازوی دنباله دار، بازوی پیت من، بازوی فرمان اکسل و شاه پین هم در برخی از خودروها به عنوان اجزای سیستم تعلیق وجود دارد. در ادامه به معرفی هر کدام از اجزای سیستم تعلیق خودرو خواهیم پرداخت.

1. فنرها

فنرها را می توان اصلی ترین بخش سیستم تعلیق خودرو دانست. بخشی از سیستم تعلیق که ضربات واردشده به خودرو را به خود جذب می نماید، فنرهای خودرو هستند. علاوه بر این، با یاری فنرها ارتفاع خودرو نیز تنظیم می گردد.

عملکرد فنرها به این صورت است که وقتی خودرو از روی ناهمواری رد و به لاستیکش ضربه وارد می گردد، فنرها بر اثر این ضربه جمع می گردد و فشار را در خود نگه می دارد تا به بدنه ضربه وارد نگردد. هنگام حرکت خودرو در حالت عادی هم با فشار مناسب فنرها، لاستیک تماس مناسبی با سطح جاده پیدا خواهد نمود.

انواع مختلف فنرها

• فنر میله پیچی: این نوع فنر میله هایی از جنس فولاد و L شکل است و قابلیت پیچش دارد. یک سر این فنرها به بدنه خودرو و سر دیگر با یک اتصال جناغی به چرخ های خودرو وصل می گردد. این میله ها در هنگام واردشدن ضربه پیچیده می گردد. قدرت ضربه گیری این فنرها چندان زیاد نیست.
• فنر تخت یا برگی: این نوع فنر یکی از قدیمی ترین مدل ها محسوب می گردد و از یک یا چند شمش ساخته شده است. این شمش ها از تسمه های فلزی به صورت محدب ساخته شده است. این بخش محدب همان قسمتی است که در سیستم تعلیق خودرو ضربه را به خود جذب می نماید. فنرهای برگی روی هرکدام از چرخ ها به صورت مجزا واقع شده است. معمولاً به علت توانایی تحمل وزن زیاد، فنرهای برگی در خودروهای سنگین به کار می رود.
• فنر مارپیچ یا لول: فنرهای مارپیچ از جنس آلیاژ محکم ساخته شده است. این فنرها به صورت مارپیچ دور یک محور واقع شده است. هرقدر قطر حلقه فنرها بیشتر باشد، فنر قوی تر است و برعکس. ارتفاع زیاد این حلقه ها هم باعث زیادشدن انعطاف فنر می گردد.

• فنر چندنرخی: نوع دیگری از فنر مارپیچ هم در خودروهای سواری استفاده می گردد که به آن فنر چندنرخی گفته می گردد. این نوع فنر به این صورت طراحی شده است که قطر حلقه ها و اندازه فشردگی آنها در تمام طول فنر یکسان نیست. این فنرها از نظر وزنی سبک تر از مدل های دیگر فنر مارپیچ است و بهتر از آنها هم می تواند وزن زیاد را تحمل کند.
• فنر بادی: در خودروهای تازه که سیستم تعلیق پیشرفته و هوشمند دارد، از نوع تازهی از فنر استفاده می گردد. فنرهای بادی شامل یک سیلندر پلاستیکی است که با هوا پر شده و با یک پیستون به چرخ های خودرو متصل می گردد. پیستون ها ضربه های واردشده به چرخ های خودرو را جذب می نماید و سپس به هوای فشرده داخل سیلندرها منتقل می گردد. این هوای فشرده ضربه را به خود جذب و قدرت آن را کم می نماید. اگر اندازه ضربه خیلی زیاد باشد، کمی از هوای داخل سیلندر هم از آن خارج می گردد و بعد از سرانجام ضربه، یک کمپرسور بادی که در کنار فنر قرار گرفته است، هوای کم شده را به داخل سیلندر باز می گرداند. فنرهای بادی قیمت زیادی دارند و معمولاً در خودروهای مدرن از آنها استفاده می گردد تا نرمی و سواری فوق العاده ای را به اتاق خودرو بدهد.

فنر و یاری فنر

2. یاری فنر یا دمپر

یاری فنرها برای تکمیل عملکرد فنرها در نظر گرفته شده است. وقتی یک ضربه محکم به فنر خودرو وارد می گردد، فنرها بر اثر نیروی واردشده به بالا پرتاب می گردد. در اینجا یاری فنرها وارد عمل می شوند. این قطعات نیروی جمع شده در فنر را به خود جذب می نمایند و به تدریج آن را رها می نمایند؛ به این ترتیب، فنر یک حرکت بالا و پایینی ناگهانی ندارد.

یاری فنرها خود از یک پیستون تشکیل شده اند که در یک سیلندر واقع شده است. داخل پیستون روغن یا گاز وجود دارد که وقتی به صورت پرفشار از سوراخ های پیستون حرکت می نماید، پیستون به آرامی در داخل سیلندر حرکت می نماید. یاری فنرها یا هیدرولیکی هستند یا نیوماتیکی: یاری فنرهای هیدرولیکی سیال روغنی و نیوماتیکی ها سیال گازی دارد.

میل رابط

3. میل رابط

در سیستم تعلیق خودروهای مختلف، میله هایی که بخش های مختلف را به هم ارتباط می دهد، میله های رابط نامیده می گردد. این میله ها از فلزهای مقاوم ساخته می گردد و فقط بر اثر تصادف های شدید ممکن است آسیب ببیند.

4. میل تعادل یا میل موجگیر

میل تعادل بین دو چرخ یک محور قرار گرفته است و بین دو یاری چرخ ها تعادل برقرار می نماید: یعنی با حرکت یاری فنرهای یک چرخ، این میله حرکت می نماید تا یاری فنر چرخ دیگر هم حرکتی کوچک داشته باشد تا تعادل برقرار گردد. وجود این میله ها از چپ کردن خودرو در سطوح ناهموار یا پیچ ها جلوگیری می نماید.

سیبک

5. سیبک

سیبک یک اتصال در سیستم تعلیق است که مانند یک مفصل عمل می نماید. سیبک یک گوی فلزی دسته دار است که در داخل یک محفظه فولادی واقع شده است و دور آن یک لایه لاستیکی است. سیبک برای اتصال قطعات در سیستم تعلیق خودرو استفاده می گردد. قطعاتی که با سیبک به هم متصل می گردد، امکان حرکت گردشی دارد.

6. بوش

بوش هم یکی دیگر از اجزای سیستم تعلیق خودرو است. تفاوت بوش با سیبک در این است که قطعاتی که با بوش به هم متصل می گردد، فقط در یک جهت امکان حرکت دارد. بوش از لاستیک طبیعی ساخته شده است.

7. طبق

قطعه فولادی که سیستم تعلیق را به شاسی خودرو متصل می نماید، طبق نام دارد. طبق با یاری بوش های محوری به شاسی و از سمت دیگر از طریق سیبک ها به سیستم تعلیق متصل می گردد.

طبق ها دو نوع دارند:

• طبق کنترلی: این طبق ها به صورت یکپارچه طراحی شده است.
• طبق جناغی: این طبق ها به صورت حرف A طراحی شده است و با یاری دو بوش محوری به شاسی خودرو وصل می گردد.

8. استارت

در برخی از سیستم های تعلیق که سیبک و طبق ندارد، استارت در نظر گرفته شده است. معمولاً نوع فنرها در این سیستم ها از نوع فنر لول است که یاری فنر هم در داخل این فنر واقع شده است و رابط بین سیستم تعلیق و شاسی خودرو است.

رینگ و لاستیک

9. رینگ و لاستیک ها

بخش خارجی اجزای سیستم تعلیق خودرو لاستیک های خودرو است. در هنگام حرکت خودرو، ضربه های واردشده اولین تأثیر را روی لاستیک می گذارد. خود لاستیک بخشی از انرژی این ضربه ها را جذب و بعد به صورت گرما خارج می نماید و بخش دیگر آن را به سیستم تعلیق منتقل می نماید.

رینگ ها هم باعث می گردد وزن خودرو به صورت مناسبی به سطح جاده منتقل گردد. کیفیت لاستیک خودرو باعث می گردد که اندازه چسبندگی و تماس سطح آن با زمین بیشتر گردد و سیستم تعلیق عملکرد بهتری داشته باشد.

تازهترین آگهی های خرید و فروش خودرو در وبلاگ پردازش هوشمند

انواع سیستم تعلیق خودرو

سیستم های تعلیق به دو دسته تقسیم می گردد که هرکدام خود چند زیرمجموعه دارد:

1. سیستم های تعلیق مستقل

در سیستم تعلیق مستقل، چرخ های خودرو به یک محور متصل شده اند و با حرکت هرکدام دیگری هم حرکت می نماید. سیستم تعلیق مستقل خود انواع مختلفی دارد:

1 ـ 1. سیستم تعلیق مک فرسون

این سیستم در خودروهای دیفرانسیل جلو استفاده می گردد. در این سیستم میله موجگیر و استارت وجود دارد ولی طبق وجود ندارد. به علت داشتن قطعات کمتر، سیستم مک فرسون برای خودروهایی کاربرد دارد که فضایی برای اجزای زیاد سیستم ندارد. مقرون به صرفه و سبک بودن این سیستم و قابلیت استفاده آن در محورهای جلو و عقب خودرو از مزایای آن است.

1 ـ 2. سیستم تعلیق جناغی دوبل

این سیستم از دو طبق جناغی تشکیل شده است که به صورت موازی در کنار هم واقع شده است. در این سیستم طبق ها در بالا و پایین مرکز چرخ ها است و در میان آن ها، یک فنر پیچشی واقع شده است. این فنر با یاری یک میله رابط به طبق وصل شده است. طبق ها هم از یک طرف به یاری محور و شاسی متصل و از سمت دیگر با یاری سیبک به چرخ ها وصل شده است. این سیستم بیشتر در خودروهای اسپرت و خودروهای مسابقه ای و رالی کاربرد دارند.

1 ـ 3. سیستم تعلیق محور نگهدارنده یا اهرم دوشاخه ای

این سیستم از دو اهرم طولی تشکیل شده است. این اهرم ها از یک طرف به مرکز چرخ و از سمت دیگر به شاسی خودرو وصل می گردد. فنر به کاررفته در این سیستم از نوع فنر پیچشی است که به صورت دوشاخه ساده و دوشاخه خم شونده است. در مدل دو شاخه ساده، چرخ ها به صورت عمودی حرکت می نماید و در هنگام حرکت در پیچ ها زاویه ندارد. همین موضوع باعث می گردد که کنترل خودروهای دارنده این سیستم ها در جاده های پرپیچ سخت باشد؛ به همین علت این سیستم دیگر کاربردی ندارد.

در مدل دو شاخه خم شونده، چرخ ها هم حرکت عمودی دارد و هم به صورت 90 درجه حرکت می نماید. به همین علت امکان چپ کردن خودرو در پیچ کم می گردد. البته این مدل هم این روزها خیلی کم در خودروها استفاده می گردد. هر دو مدل دو شاخه ساده و خم شونده ایمنی خودرو را پایین می آورد.

1 ـ 4. سیستم تعلیق طبق دار عرضی

این سیستم هم از دو طبق به شکل A تشکیل شده است، اما به جای فنر پیچشی در این مدل سیستم تعلیق خودرو از فنر برگی استفاده می گردد. این فنر در بین طبق های پایینی و روی محور عرضی بین چرخ ها واقع شده است. این سیستم هم تا به امروز در خودروهای زیادی استفاده نشده است.

2. سیستم تعلیق وابسته

سیستم وابسته دومین نوع از انواع سیستم تعلیق خودرو است. در این نوع سیستم تعلیق خودرو، چرخ های هر محور مستقل از محور دیگر عمل می نماید. این نوع سیستم هم انواع مختلفی دارد:

2 ـ 1. سیستم تعلیق اکسل صلب

در این نوع سیستم تعلیق خودرو چرخ ها با یاری یک میله افقی به هم متصل می گردد. فنرهای این سیستم تخت یا پیچشی هستند و به طور مستقیم به شاسی خودرو متصل شده است. این فنرها روی این میله افقی واقع شده است.

2 ـ 2. سیستم تعلیق اکسل تیرشکل

این سیستم مدل تازهتر اکسل صلبی است. در این مدل، از بین محور چرخ ها دو میله به صورت مورب به چرخ ها وصل شده تا بتواند حرکات جانبی را کنترل کند.

2 ـ 3. سیستم تعلیق چهار میل

در این سیستم، چهار میله به شاسی و بدنه خودرو وصل می گردد که محورها و وزن خودرو را کنترل می نمایند.

2 ـ 4. سیستم تعلیق ددیون

در این سیستم از یک محور صلب و یک محور نگهدارنده استفاده می گردد. این سیستم مدت است که به علت عملکرد ضعیف در خودروها استفاده نمی گردد.

3. سیستم های تعلیق نوین

به جز سیستم مک فرسون و سیستم حناغی دوبل، باقی مواردی که ذکر شد یا دیگر استفاده نمی گردد یا به ندرت در خودرویی دیده می گردد. این روزها سیستم تعلیق خودروها هوشمند و مدرن هستند. این سیستم ها انواع مختلفی دارند:

3 ـ 1. سیستم تعلیق چند اتصاله

سیستم های تعلیق مستقلی که بیشتر از دو طبق داشته باشند، چند اتصاله هستند. سیستم تعلیق چند اتصاله مشتق از سیستم دو جناغی است، اما جناغ ها در این سیستم به هم متصل نیستند. این نوع سیستم تعلیق در خودروهای مسابقات فرمول یک استفاده زیادی دارد. سیستم تعلیق چند اتصاله را اولین بار کمپانی مرسدس بنز ابداع کرد.

3 ـ 2. سیستم تعلیق هیدرولیکی

در این نوع سیستم تعلیق خودرو 1 پردازنده مرکزی وجود دارد که دارای 1 سیلندر حاوی روغن است. فشار و اندازه این روغن نشان دهنده سختی سیستم تعلیق ماشین است که یک سوپاپ الکتریکی آن را تنظیم می نماید. سیتروئن اولین کمپانی ای بود که این سیستم را ابداع کرد.

3 ـ 3. سیستم تعلیق بادی

در در داخل سیلندرهای این سیستم به جای روغن، گاز واقع شده است. یک کمپرسور هوا برای تنظیم این باد و پمپاژ مجدد آن در نظر گرفته شده است. این سیستم را در خودروهای شاسی بلند و آفرودی زیاد می بینیم.

3 ـ 4. سیستم تعلیق الکترومغناطیسی

در این سیستم و در داخل سیلندرها، روغنی استفاده می گردد که حاوی تکه های ریز آهن است. در داخل پیستون هم مواد مغناطیسی قرار داده شده است. در این سیستم یک پردازنده مرکزی برای تنظیم شدن جریان مغناطیسی به کار گرفته شده است. با زیاد شدن شدت این میدان مغناطیسی، سیستم سفت و با کم شدن آن نرم می گردد. این سیستم را در خودروهای اسپرت بیشتر می بینیم.

استهلاک و نگهداری از سیستم تعلیق خودرو

نگهداری از سیستم تعلیق خودرو یکی از مهم ترین بخش های نگهداری آن است. خرابی و عملکرد نادرست اجزای سیستم تعلیق خودرو نه تنها به بدنه و شاسی خودرو آسیب می زند، بلکه باعث پایین آمدن ایمنی خودرو می گردد. صدای قطعات از زیر خودرو، کوبش زیاد در داخل اتاق، روغن روی یاری فنرها و ضربه های شدید هنگام عبور از روی ناهمواری ها، نشان می دهد که سیستم تعلیق عملکرد خوبی ندارد.

برای زیاد کردن عمر سیستم تعلیق و فنرهای خودرو باید در فواصل زمانی معین شده در دفترچه راهنمای خودرو، برای آنالیز و سرویس دوره ای به تعمیرکار مراجعه کرد.

در این مطلب سعی کردیم به آنالیز انواع سیستم تعلیق خودرو و اجزای آن بپردازیم. اگر از مقاله سیستم تعلیق خودرو و اجزای آن لذت بردید و تصور می کنید که برایتان مفید بوده، پیشنهاد می کنیم مقاله دیگر ما درباره سیستم جرقه زنی خودرورا هم مطالعه کنید.

منبع: بلاگ دیوار